KIZILCIK
Sonbaharın en güzel ayı olan eylülün en kırmızı meyvesi kızılcık farklı yörelerde eğren, ergen, kiran, kızılcık kirazı ve kiren gibi isimlerle anılır. Sadece eylül ve ekim aylarında taze olarak tüketilebilen kızılcığın dört mevsim tüketilebilmesi için reçeli, marmelatı ve tarhanası yapılır.
Kendine özgü bir tadı olan kızılcık zeytin büyüklüğünde ve mayhoş bir lezzete sahiptir. Farklı bir aromaya sahip olan meyvenin ekşi bir tada sahip olmasının yanı sıra sağlığa faydalarının fazlalığı nedeniyle tüketilmesi önerilir. Meyvenin sadece kendisi değil kızılcık ağacının gövdesi, kökü, yaprağı ve kabuğu da faydalı bileşenler içerir.
Asırlar öncesine ait tarihi meyvelerden biri olan kızılcık Doğu Avrupa, Anadolu ve Asya kültürüne aittir. Dünyanın büyük bir bölümünde bilinmeyen meyve yüzyıllar önceki hali ile kalmış olabildiğince doğal nadir besinlerden biridir.
Kızılcık nedir ? Çeşitleri nelerdir?
- Geçmişi çok eskilere dayanmasına rağmen pek bilinmeyen kızılcık, kırmızı rengi ile dikkat çeken sonbaharın en faydalı meyvelerinden biridir.
- Yüksek lif oranına sahip, etli ve sulu küçük bir meyvedir.
- Mutfaklarda öncelikli tüketimi taze meyve olan kızılcık K, E, C, A vitaminleri ve B grubu vitaminleri olan tiamin, riboflavin ve piridoksin açısından zengindir. Bunlara ek olarak kızılcık iyi bir sodyum ve potasyum kaynağıdır.
- Ayrıca manganez, bakır, demir ve kalsiyum mineralleri de içeren kızılcığı asıl önemli yapan ise melatonin hormonu içeriğidir.
- Fruktoz ve glikoz içeren kızılcık müsilajlı maddeler, flavonoidler, sitrik ve malik asit de içerir.
- Tüm dünyada yaklaşık olarak 50 kızılcık otu çeşidi yer alır.
- Türkiye iklimine ve toprağına uygun olan yabani kızılcık otu olarak bilinen C. Sanguinea L. kızılcık türüdür.
Faydaları nelerdir ?
- Kan basıncını dengelemeye yardımcı olur yüksek tansiyonu önler. Bu iki özelliği ile de kalp ve damar hastalılarına yakalanma riskini azaltır.
- Kalp ve damar hastaları, felç ve kalp krizi geçirenlerin iyileşme sürecini hızlandırır.
- Kızılcık ve şeker hastalığı arasında olumlu bir ilişki vardır. Kızılcık tüketiminin diyabeti ve kolesterol yüksekliğini önlediğini gösteren çalışmalar vardır.
- Kızılcık bitkisinin faydaları arasında vücudun gücünü artırması da vardır. Kızılcık kirazı bağışıklık sistemini destekleyerek vücudun hastalıklara karşı direncini artırır ve vücudu mikroplardan korur.
- Kızılcık bilimsel faydaları tez çalışmalarına da konu olmuştur. Antioksidan maddeler içeren kızılcık, vücutta yer alan zararlı maddelerin dışarıya atımını kolaylaştırır.
- Kızılcığın içeriğinde yer alan melatonin hormonu, uykusuzluk problemini önlemede etkindir uyku düzenini sağlar ve vücudun biyoritmini düzenler.
- Kızılcıkta yer alan proantosiyanidin maddesi diş etlerinin üzerinde koruyucu bir tabaka oluşturarak dişleri korur. Özellikle tartar, plak gibi diş rahatsızlıklarını engeller ve asitli yiyecek tüketimi sonucu dişlerde görülen rahatsızlıkları minimuma indirir.
- Vücutta oluşan iltihapların tedavisinde önemli rol oynar. Yaraların daha çabuk iyileşmesine katkıda bulunur ve idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde etkindir.
- Kanser hücrelerinin oluşumunu ve oluşan kanser hücrelerinin yayılmasını önler.
- Aşırı yemek yeme ve yediklerini sindirememe problemlerini ortadan kaldırır. Hatta ülser gibi mide rahatsızlıklarının üstesinden gelmeye yardımcı olur.
- Kızılcık cilde faydaları ile özellikle kadınların gözde meyveleri arasındadır.
- Antioksidan içeriği sayesinde cilde zarar veren ajanları yok ederek cildin parlamasına ve yaşlanma etkilerinin minimuma inmesini sağlar. Evde kolayca hazırlayabileceğiniz kızılcık maskesi ile cildinize sağlıklı bir dokunuş sağlayabilirsiniz.
- Kızılcık böbrek taşı oluşumunu engeller. Böbrek taşlarını düşürmek için kızılcık suyu tüketilmesi önerilir.
- Faydaları ile ön plana çıkan kızılcık hamilelikte zararlı mı sorusu akılları kurcalayabilir.
- Ciddi kronik rahatsızlığı olanlar, hamile olanlar veya kızılcığa alerjisi olanların doktora danışmadan kullanmamaları gerekir.
- Kızılcık faydaları cinsel olarak da bulunmaktadır, cinsel gücü artırdığı söylenmektedir.
- En verimli sonuçların alınması için doğal kızılcığın çiğ tüketilmesi ya da kızılcık suyunun doğal yöntemlerle hazırlanması önerilmektedir.
- Damak tadınıza göre farklı tarifleri de elbette deneyebilirsiniz ancak yapılan işlem ne kadar çok olursa meyve özünün fayda oranının değişebileceğini de göz önünde bulundurmanızı öneririz.
- Kızılcık hapı faydaları nedeniyle yurt dışında ve ülkemizde de kullanılmaktadır.
- Cranberry olarak geçen bitki aslında kızılcık ailesinden olan turna yemişinden üretilmektedir.
- Takviye haplar konusunda kelime araştırmasını iyi yaparak istediğiniz sonuçları daha kolay alabilirsiniz.
- Kızılcık çayı faydaları da meyvenin direkt tüketimi kadar yoğundur eğer çay içmeyi seviyorsanız kızılcığı sıcak içecek olarak da tüketebilirsiniz. Bu noktada önemli olan kızılcık çayı içinde doğal kızılcığın kullanılması ve katkı maddelerinin olmamasıdır.
“İçerisindeki vitamin ve minerallerin yüksek oluşu günlük ihtiyacı karşılamayı sağlar. Böylece vücut sisteminin daha iyi çalışmasını destekler. Güçlü bir bağışıklık sistemi, güçlü bir vücut sistemi demektir. Bu da kilo vermek isteyen kişilerde destekleyici bir rol oynar. Ayrıca melatonin içeriğinin yüksek oluşu da kortizolü baskıladığından yağ yakımını destekleyici özellik gösterir. Melatonini vücutta mutluluk hormonu olarak düşünebiliriz. Melatonin içeriği yüksek beslenmek; anti-aging etki, düzgün çalışan vücut sistemi/bağırsak sistemi, düzgün çalışan regl döngüsü demektir. Tüm bunlar da yine kortizolü baskılamanın dışında kilo vermeye yardımcı etki demektir.”
Uzmanlar, kızılcığın kanın pıhtılaşması riskini azaltıcı etkisinden dolayı şeker hastalıklarında görülen damar tıkanıklığına bağlı oluşabilecek inme, kalp krizi, hatta organ kayıplarında engelleyici bir etki gösterdiğini, damarların daha elastik olmasını sağladığını belirtiyor.
Kızılcık zayıflatır mı ?
- Yarım su bardağı yani yaklaşık olarak 100 gram kızılcık meyvesi 64 kaloridir. Kızılcık kalori açısından diğer meyvelerden pek de farklı değildir. Ancak yüksek lif içerir.
- Son yıllarda çağımızın en önemli hastalıklarından biri olan obezitenin tedavisinde de sıklıkla karşımıza çıkan kızılcığın kilo vermeye yardım ettiğine dair çalışmalar bulunmaktadır.
- Özellikle kızılcıktan elde edilen kızılcık suyu faydaları arasında kilo vermeyi kolaylaştırıcı etkisi ile gündemdedir.
- Kızılcığın yüksek kalorili olmaması ve lifli yapısından dolayı mideyi geç terk etmesi tokluk hissi yaratabilir.
- Ayrıca meyvenin içinde yer alan antioksidan bileşenler ve kızılcık vitaminleri metabolizmayı hızlandırıcı etkiye sahiptir.
- Vücutta yer alan yağların üzerinde etkin olan yağ asidi içeriği sayesinde yağ yakımını hızlandıran kızılcık ayrıca vücuttaki toksinlerinden atımını hızlandırır.
- Tüm bu etkiler birleştiğinde kızılcığın zayıflama diyetlerinde bulunması diyetin etkinliğini arttırır denilebilir.